معرفتشناسی در نظام فلسفی دکارت و سهروردی
Authors: not saved
Abstract:
دکارت در رأس فیلسوفانی است که مسأله شناخت را با روشی نظام مند دنبال میکند و تمام سعی خود را به کار میبندد تا از روشهای پیشنهادیش تمام شناخت ها را استنتاج نموده و بدینوسیله به معرفت یقینی دست یابد. او مقدماتی را برای رسیدن به معرفت، ضروری میداند، اول اصول معرفت، دوم روش و سوم شک، البته شکی که ابزاری برای یقین است. از سویی سهروردی فلسفه صرفاً استدلالی و عقلی مشائیان را مورد انتقاد قرار می دهد و مبنای معرفت را در حکمت خویش متحول می کند. وی با طرح مسأله علم حضوری و شهود عرفانی که توسط نفس صورت میگیرد، معرفت اصیل را تنها از این راه قابل وصول می داند، لذا باید در معرفت نفس و تهذیب آن، نه تنها از تعلقات دنیوی بلکه از حواس ظاهر و باطن و هر امر مادی بهره برد تا فرد مهیای کسب معرفت شود. از وجوه تشابه دو فیلسوف می توان به تأکیدشان بر معرفت و شناخت نفس به عنوان مبنای معارف دیگر اشاره کرد. و از وجوه اختلافشان این است که دکارت معرفت را فقط از طریق عقل قابل حصول می داند در حالی که سهروردی تلفیق عقل و شهود را به عنوان راه وصول به معرفت می پذیرد.
similar resources
دروننگری، گواهی، و حافظه در نظام فلسفی ملاصدرا و دکارت
یکی از مباحث مهم در معرفتشناسی معاصر سخن از منابع معرفت است. معرفتشناسان پنج منبع معرفت را بر میشمرند: ادراک حسی، عقل، دروننگری، گواهی، و حافظه. نویسندگان در این مقاله سه منبع معرفت، یعنی دروننگری، گواهی، و حافظه را با محوریّت آرای صدرا و دکارت به صورت مقایسه و تحلیل مورد بحث و بررسی قرار دادهاند. دکارت و صدرا دروننگری، گواهی، و حافظه را از جملۀ منابع معرفت میدانند و معتقدند انسان از این...
full textفرض اهریمن بداندیش و طرح فلسفی دکارت
دکارت در تأمّل نخست شکهایی را دربارة هر چیزی که میتوان در آن تردید کرد، مطرح میکند و در تأمّلات بعدی میکوشد به همة این شکها، بهنوعی پاسخ گوید و با این کار نشان دهد که حتی با وجود شکهای افراطی بازهم امکان نیل به معرفت یقینی وجود دارد. به این معنا که میخواهد با خود شک به مصاف با شک برخیزد. آنچه در این مقاله مدنظر است این است که آیا دکارت توانسته است بنا به ادعای خود، پس از تأمّل نخست، در تأ...
full textمنطق قیاسی به مثابه پارادایم نظریه شناخت در نظام فلسفی ملاصدرا و دکارت
غایت اصلی در مباحث معرفت شناختی از منظر فیلسوفان رسیدن به شناخت یقینی و حقیقی است. از این منظر، فیلسوفان مختلف با دیدگاه ها و مبانی فکری متفاوت، همواره تلاش کرده اند مبنا و چهارچوبی را برای حصول نتیجه مورد نظر پی ریزی کنند. ملاصدرا و دکارت نیز از زمره تلاش گران این عرصه هستند. ملاصدرا و دکارت هر دو قیاس را محور نظریه معرفت شناسی خود قرار داده اند و امکان حصول به معرفت یقینی را از این راه امکان ...
full textپیوند میان اندیشۀ پیشرفت و تفکر فلسفی در غرب، مطالعۀ موردی: نظام فکری دکارت
اندیشه پیشرفت را از پیشفرضهای مدرنیته غرب دانستهاند که اگر این را بپذیریم، باید آن را در شمار محورها و مبانی فلسفه اوایل دوران مدرن جای دهیم و برای دکارت ــ که او را بهمثابه پدر فلسفه مدرن میشناسند ــ در شکلگیری این اندیشه نقشی بهسزا قائل شویم. میان تفکر فلسفی غرب و تبدیل آرمان پیشرفت به یکی از واقعیات مسلم تمدن غرب، پیوند وثیقی در کار است که این امر را روشنتر از همهجا، میتوان در...
full textمفاهیم فلسفی از دیدگاه سهروردی
سهروردی همه مفاهیم فلسفی را به طور کلّی ذهنی دانسته و برای آنها هیچ حیثیت منشأ انتزاعی در خارجْ، حتی به نحو عینیت با معروض، قائل نشده است. سهروردی، تقریباً در طرح این بحث و در ساختارهای اصلی فکری در این مسئله، کاملاً متأثر از مشائیان به ویژه بهمنیار است. وی با توجه به جوانبِ نظریه خویش، تمام توضیحاتش را به گونهای ارائه کرده که با اعتباری بودنِ معقولاتِ فلسفی سازگار باشد. وی حمل مفاهیم را بر ماهیات و...
full textرویکردی فلسفی- کلامی به ایمان در فلسفهی دکارت و ملاصدرا
یکی از مباحث مهم پیرامون ماهیت ایمان، مسألهی نسبت دین و عقل یا نسبت ایمان با تصدیق عقلی است. براین اساس، همواره در میان فلاسفه و متکلمان مسلمان و مسیحی دیدگاههای متعددی درباره ماهیت ایمان و اینکه آیا ایمان همان تصدیق عقلی به وجود خداست یا ماهیتی متفاوت دارد، مطرح بوده است. مسألهایی که بدین منظور مطرح است این است که میان یقین عقلی و ایمانی چه نوع رابطهایی قابل تصور است و آیا میتوان به نوعی ...
full textMy Resources
Journal title
volume 1 issue 4
pages 7- 25
publication date 2010-02-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023